De belangrijkste doorgevoerde veranderingen waren:

1. Meer externe en klantgerichtheid
2. Marktconforme prijsstelling: ter voorkoming van oneigenlijke concurrentie (mede ingegeven door de Wet Markt en Overheid). Empatec hanteert zoveel mogelijk marktconforme verkoopprijzen waarin de integrale kosten zijn verwerkt.
3. Decentralisatie van de organisatie
4. Investeringsprogramma voor leiderschapsontwikkeling

Om de bijdrage voor gemeenten betaalbaar te houden zijn bovenstaande veranderingen sinds 2017 in gang gezet. Zij hebben een grote interne impact: zij gaan niet vanzelf, kosten geld en leiden in sommige gevallen ook tot vertrek van medewerkers. Over de eerste resultaten zijn we tevreden: ondanks een daling van 7% van het aantal ingezette gesubsidieerde fte’s, zijn omzet en NTW* in 2019 ten opzichte van 2016 respectievelijk met 14% en 21% gestegen. Waren bovenstaande veranderingen in de NV niet gerealiseerd, dan was de NV ondertussen verlieslijdend geweest.**

Helaas stellen we vast dat de resultaten 2019 van de NV Empatec achter zijn gebleven bij de begroting van 2019. De belangrijkste reden is dat de transformatiekosten (naar een bedrijfsmatiger en extern gerichter bedrijf) significant hoger zijn dan oorspronkelijk begroot. Daarentegen kan wel worden vastgesteld dat omzet en NTW hoger zijn dan voor 2019 waren begroot. 

In de grafiek worden de ontwikkeling van omzet, NTW, totale kosten en operationeel resultaat (exclusief bijdrage van de NV aan de GR) getoond. De bovenste lijn laat de ontwikkeling van de omzet zien en de paarse lijn toont de ontwikkeling van de NTW. De rode lijn toont de ontwikkeling van de totale kosten. Tot en met 2017 zaten in de kosten van de NV extra subsidies (aangemerkt als negatieve kosten) voor LIV (Lager Inkomens Voordeel) en terug te ontvangen transitiekosten voor SW-medewerkers die uitstromen als gevolg van ziekte.

Om Empatec bedrijfsmatiger te laten werken en om de NTW te laten stijgen zijn in 2018 en 2019 extra transformatiekosten gemaakt. Daarnaast werd tot en met 2018 een deel van de kosten voor ingehuurde uitzendkrachten geboekt onder de ‘Kostprijs omzet’ en deze zijn sinds 2019 geboekt naar de ‘Overige bedrijfskosten’ waardoor de lijn van de totale kosten in de NV een stijging laat zien. Tot slot zijn de kosten gestegen als gevolg van cao-verhogingen, de substitutie van ambtenaren in de NV en door niet-doorbelaste kosten aan de GR en BV.

* Netto Toegevoegde Waarde (NTW): het verschil tussen de opbrengsten en de bij derden ingekochte goederen en diensten.
** Ervan uitgaande dat bij een daling van 7% van het gesubsidieerde personeelsbestand ook de NTW ten opzichte van 2016 met 7% zou zijn gedaald.

Als gevolg van het feit dat in de afgelopen jaren GR en NV geconsolideerd verliezen leden (zoals reeds eerder aangegeven het gevolg van een lagere Rijksbijdrage, stijgende loonkosten SW-medewerkers en een uitblijvende verhoging van de Gemeentelijke bijdrage) is er ook een liquiditeitsprobleem ontstaan (zie groen lijn). De vordering van de GR op de NV nam sinds 2016 toe, waardoor de liquiditeit van de NV steeg en die van de GR daalde.

De liquiditeit is sinds 2017 regelmatig onderwerp van gesprek geweest tussen directie NV, RvC en GR. Mede naar aanleiding hiervan hebben de gemeenten een extern bureau onderzoek laten doen naar de financiële situatie van de GR en NV.
De GR is thans in nauw overleg met RvC en directie van de NV om dit probleem structureel op te lossen.

SW-populatie 

Empatec is van origine opgezet voor haar SW-medewerkers. De huidige samenstelling van de SW-groep ziet er binnen Empatec als volgt uit:

In het streven om zoveel mogelijk SW-medewerkers bij reguliere werkgevers onder te brengen onderscheidt Empatec de volgende vormen:

• Begeleid Werken: bij deze vorm treedt een medewerker met een SW-indicatie in dienst van een reguliere werkgever. De betreffende SW-medewerker heeft een terugkeergarantie en de werkgever ontvangt vanuit Empatec een Loonkostensubsidie die in verhouding staat met de productiewaarde van de medewerker.

• Detachering: bij deze vorm wordt een medewerker vanuit Empatec uitgeleend aan een werkgever en die werkgever draagt zorg voor de aansturing van de betreffende medewerker. De werkgever betaalt Empatec, afhankelijk van de productiewaarde van die medewerker, een uur-, dag-, week-, maand- of jaartarief. Wanneer het werk is afgerond en er geen ander werk meer is, dan valt de betreffende medewerker terug op Empatec. Binnen deze categorie onderscheiden we individuele en groepsdetacheringen.

• Werken Op Locatie (WOL): in dit geval verstrekt een werkgever een opdracht aan een groep medewerkers van Empatec die onder leiding staat van een leidinggevende van Empatec. Twee voorbeelden hiervan zijn: Lankhorst (Sneek) en Rentex (Bolsward). Lankhorts maakt hiervan gebruik omdat zij deze medewerkers graag willen inzetten, maar daar zelf geen geschikte leidinggevenden voor hebben. De werkgevers (c.q. opdrachtgevers) rekenen af op basis van uren dan wel geproduceerde eenheden.

Voor medewerkers die we niet via bovenstaande vormen kunnen inzetten hebben we een beschutte omgeving met een achttal werkbedrijven: Meubelbedrijf, Metaalbedrijf, Verpakkingsbedrijf, Tomatenkas, Hoveniersbedrijf, Natuur beheer, Facilitaire services en Publieke werken.

In het organigram staan naast de diverse bedrijven die onder de Empatec-paraplu vallen weergegeven ook de ondersteunende diensten. Tevens zijn per bedrijfsonderdeel de fte’s aangegeven. Onder de gesubsidieerde fte’s (g) worden zowel de SW-medewerkers verstaan als de medewerkers Beschut Werk. Onder de ongesubsidieerde fte’s (og) worden niet alleen de vaste medewerkers verstaan, maar ook de externe inhuur (zoals bijvoorbeeld uitzendkrachten en kandidaten Pastiel die in het kader van werkervaring tijdelijk ingezet worden bij Grienskip).

Meer dan 50% van de SW-medewerkers werkt sinds 2019 bij een regulier bedrijf!

Vanuit ons streven naar een inclusieve arbeidsmarkt, streeft Empatec er naar om zoveel mogelijk van haar SW-medewerkers te plaatsen in de reguliere arbeidsmarkt. In 2019 is het voor het eerst gelukt om meer dan de helft van alle SW-medewerkers in de reguliere arbeidsmarkt te plaatsen. Dit is gelukt ondanks de beëindiging van de samenwerking met Koopman in Emmeloord. Deze samenwerking is helaas om financiele redenen beëindigd. Hierdoor moesten we voor 43 medewerkers een nieuwe passende werkplek vinden. Dit ging vanzelfsprekend gepaard met veel onzekerheid voor onze medewerkers. Zowel het management van Koopman als van ons eigen Verpakkingsbedrijf hebben hun uiterste best gedaan om dit proces zo soepel mogelijk te laten verlopen.

Nieuwe doelgroepen
Sinds 2015 is de instroom van nieuwe SW-medewerkers gestopt. Sinds die tijd is er instroom van nieuwe medewerkers die de indicatie ‘Beschut werk’ hebben gekregen bij het UWV en worden medewerkers aangetrokken met Loonkostensubsidie (LKS). De ontwikkeling van deze nieuwe instroom staat in het staafdiagram met titel 'Aantallen FTE nieuwe doelgroepen' weergegeven.

Na een aantal jaren dat het aantal fte’s onder staf en kader is gedaald, zien we sinds 2018 dat er sprake is van een lichte stijging. Deze stijging kent de volgende oorzaken:

• Substitutie:
  - Er zijn 9 fte Pastiel-medewerkers vanuit de gemeente in dienst getreden bij NV Empatec/Empaselect BV (substitutie van ‘subsidie in natura’ naar ‘in loondienst’)
  - Vanuit kostenoverwegingen is een aantal uitzendkrachten in dienst getreden bij de Dienstverlenende bedrijven (7 fte)

• Uitbreiding activiteiten:
  - aantal vestigingen van de Wurkjouwer (4 fte)
  - 4 fte opstart van Natuurbeheer en een pilot Duurzaam (deze laatste is ondertussen weer beëindigd)

• Als gevolg van de nieuwe strategie (3 fte)

• Tijdelijk: per 31 december 2019 waren er 2 fte ambtenaren die in 2020 met pensioen gaan en eind 2019 niet meer actief waren en reeds waren vervangen in de NV.

Wij onderscheiden een tweetal soorten klanten:

1. Afnemers van producten en diensten van de Empatec werkbedrijven
2. Afnemers van Pastiel, hierbij onderscheiden wij:

• Gemeenten die ons een jaarlijks vooraf vast te stellen bedrag storten voor de re-integratiediensten die wij verrichten
• Gemeenten die ons betalen voor extra dienstverlening in bijvoorbeeld projecten waaraan wij meewerken 
• Gemeenten die ons medewerkers in natura beschikbaar stellen voor uitvoering van re-integratiediensten (omzet in euro’s is in dat geval 0)
• Gemeenten die ons een jaarlijks vooraf vast te stellen bedrag betalen voor extra dienstverlening in de vorm van vestiging van een Wurkjouwer. Bij de Wurkjouwer worden mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt begeleid. 

In de grafiek staat de omzet ontwikkeling van werkbedrijven van Empatec en van Pastiel/Wurkjouwer (exclusief de medewerkers die ons door gemeenten in natura beschikbaar worden gesteld).

In de jaren 2015 tot en met 2017 schommelt de omzet van Empatec-bedrijven rond de 18 miljoen euro. Om de lagere Rijksbijdrage op te vangen investeert Empatec om haar resultaat te verbeteren. Dit moet onder andere lukken door extra omzet en door een productiviteitsverbetering te realiseren.

Deze omzetstijging willen wij op de volgende manieren realiseren:

• Vanuit ons nieuwe waardemodel en een aangepast prijsbeleid (leidt gemiddeld tot prijsverhogingen)
• Reguliere prijs-indexatie
• Nieuwe producten en diensten: bijvoorbeeld exotenbestrijding, vervanging met LED-verlichting in kantoorgebouwen en residuvrij kweken van tomaten
• Saneren van niet rendabele omzet: wij zijn bijvoorbeeld gestopt met de exploitatie van het Groenbedrijf op Terschelling.

Sinds 2016 is het aantal gesubsidieerde arbeidsplaatsen met 13% gedaald. Ondanks deze daling en dankzij onze aangescherpte strategie is het gelukt om de omzet sinds 2016 met 10% te laten stijgen. Per fte betekent dit een omzetstijging van maar liefst 27%. Tevens kunnen we vaststellen dat de gerealiseerde omzet in 2019 hoger was dan was begroot en ook hoger was dan in 2018. Om de gewenste omzetgroei te realiseren vielen in 2019 de transformatiekosten echter hoger uit dan oorspronkelijk begroot.